ჯანდაცვის ხარისხი და ხელმისაწვდომობა: საქართველო და მსოფლიო

რამდენს ხარჯავს საქართველო ჯანდაცვაზე და როგორია შედარებითი სისტემა?

ჯანდაცვის სფეროში სახელმწიფო ხარჯებისა და სისტემური ეფექტიანობის ანალიზი გვიჩვენებს, თუ რამდენად კარგად ფუნქციონირებს სისტემა მოქალაქის სასარგებლოდ. მიუხედავად იმისა, რომ მაღალი დანახარჯი ხშირად ხარისხთან ასოცირდება, პრაქტიკაში წარმატება უფრო მეტზეა დამოკიდებული — ხელმისაწვდომობაზე, სერვისის სისწრაფესა და სამედიცინო მომსახურების ხარისხზე.

საქართველოს რეალობა

საქართველოში ჯანდაცვაზე სახელმწიფო ხარჯი ერთ სულ მოსახლეზე მნიშვნელოვნად ჩამორჩება განვითარებული ქვეყნების მაჩვენებლებს. 2024 წლის მონაცემებით, მთავრობა ჯანდაცვაზე მშპ-ს დაახლოებით 6%-ს ხარჯავს, რაც შედარებით დაბალი მაჩვენებელია.

ამასთან ერთად, ქვეყანაში მოქმედებს საყოველთაო ჯანდაცვის პროგრამა, რომელიც სახელმწიფოს მხრიდან დაფინანსებულ სერვისებს უზრუნველყოფს, თუმცა მომსახურების ხარისხსა და ხელმისაწვდომობაზე არაერთი მოქალაქე საუბრობს როგორც გამოწვევაზე. ხშირია შემთხვევები, როცა მოქალაქეები სერიოზული დაავადებების შემთხვევაში მიმართავენ კერძო სექტორს, რაც მათთვის დამატებითი ხარჯის ტოლფასია.

როგორია სერვისის ხელმისაწვდომობა?

მიუხედავად საყოველთაო დაფარვისა, პრობლემად რჩება:

• მაღალი თანაგადახდები წამლებზე და კონკრეტულ სერვისებზე

• რიგები სპეციალისტებთან

• რეგიონებში ინფრასტრუქტურული დეფიციტი

• ზოგ შემთხვევაში დაბალი დიაგნოსტიკური სტანდარტები

ეს ფაქტორები მოსახლეობის ნაწილს აიძულებს, სამედიცინო დახმარებისთვის კერძო სექტორს ან უცხოეთის კლინიკებს მიმართოს.

რა შეუძლია საქართველოს ჯანდაცვას უკეთესად?

მსოფლიოს წამყვანი ქვეყნების გამოცდილება აჩვენებს, რომ წარმატებული ჯანდაცვის სისტემა ეფუძნება:

• უნივერსალურ დაფარვას — მაღალი ხარისხის სერვისი ყველასთვის

• ინოვაციურ ტექნოლოგიებსა და ციფრულ ადმინისტრირებას

• პრევენციულ მედიცინაზე ორიენტაციას — დაავადების თავიდან აცილება მკურნალობაზე მეტია

• მოქალაქეების ჩართულობასა და მომსახურების შეფასების მექანიზმებს

საქართველოში ამ მიმართულებით პროგრესი უკვე დაიწყო — ციფრული ჩანაწერების სისტემის გაუმჯობესება, ოჯახის ექიმის ინსტიტუტის გაძლიერება და სოფლის ამბულატორიების განვითარება — თუმცა საჭირო არის სტრატეგიული ხედვა, გრძელვადიანი რეფორმები და ინვესტიციების ზრდა.

voici შედარება საქართველოს ჯანდაცვის სისტემისა სხვა ქვეყნებთან — ხარჯების, ხელმისაწვდომობის, ხარისხის და ეფექტიანობის თვალსაზრისით. მონაცემები დაყრდნობილია ბოლო ხელმისაწვდომ კვლევებსა და საერთაშორისო რეიტინგებს:

---

ჯანდაცვის ხარჯები ერთ სულ მოსახლეზე (USD):

შედარებით: საქართველოს სახელმწიფო ხარჯი ჯანდაცვაზე ერთ სულ მოსახლეზე დაახლოებით 10-ჯერ ნაკლებია აშშ-სთან და 5-6-ჯერ ნაკლებია ევროკავშირის უმეტეს ქვეყნებთან შედარებით.

---

⚕️ სისტემის ტიპი და ეფექტიანობა

---

სერვისის ხარისხი და მოქალაქეების კმაყოფილება (Numbeo, 2024):

---

დასკვნა

✅ საქართველო:

• აქვს საყოველთაო პროგრამა

• მინიმალური დაფარვა გარანტირებულია
  − მაგრამ სისტემას აქვს სერიოზული ხარვეზები:

• დაბალი დაფინანსება

• სერვისების ხარისხის რყევა

• დიდი განსხვავება ქალაქსა და რეგიონებს შორის

• თანადაფინანსების მაღალი ბარიერი მოქალაქეებისთვის

✅ განვითარებული ქვეყნები:

• ხშირად ხარჯავენ გაცილებით მეტს

• მაგრამ შედეგი უფრო სტაბილურია: ხარისხიანი მომსახურება, სწრაფი დახმარება, დაბალი ბარიერები

კვლევების მონაცემები ცხადყოფს, რომ საქართველოსთვის პრიორიტეტი უნდა იყოს სისტემის ხარისხის ამაღლება იმგვარად, რომ თითოეულ მოქალაქეს ჰქონდეს სწრაფი, ეფექტიანი და ფინანსურად ხელმისაწვდომი ჯანდაცვა — იქნება ეს თბილისში თუ შორეულ სოფელში. ქვეყნის კეთილდღეობა სწორედ ჯანმრთელ და დაცულ მოქალაქეებზე გადის.