კიშინიოვში გამართულ ევროპული პოლიტიკური თანამეგობრობის სამიტზე, ევროკომისიის პრეზიდენტმა ურსულა ფონ დერ ლაიენმა მოლდოვისთვის ისტორიული მნიშვნელობის გადაწყვეტილებები დააანონსა. მოლდოვა კიდევ უფრო მეტად უახლოვდება ევროკავშირს — როგორც ფინანსურად, ასევე ტექნოლოგიურად და სოციალურად.
SEPA-სთან მიერთება: მოლდოვა ევროგადახდების სივრცეში
ლაიენის განცხადებით, 2025 წლის 5 ოქტომბრიდან მოლდოვა ოფიციალურად შეუერთდება ერთიან ევრო გადახდების სივრცეს — SEPA-ს (Single Euro Payment Area). ეს ნიშნავს, რომ მოლდოვის მოქალაქეებისა და კომპანიებისთვის შესაძლებელი გახდება ევროში გადარიცხვების განხორციელება ისეთივე პირობებით, როგორიც ევროკავშირის წევრ ქვეყნებშია. შემცირდება საბანკო მომსახურების გადასახადები, ხოლო ფინანსური ოპერაციები ევროპულ ბანკებთან გახდება გაცილებით სწრაფი და გამარტივებული.
ეს ნაბიჯი არა მხოლოდ ტექნიკურ, არამედ პოლიტიკურ წინსვლასაც წარმოადგენს — ის აჩვენებს, რომ ევროკავშირი მოლდოვას აღიქვამს როგორც სრულფასოვან პარტნიორს, რომელსაც უნდა მისცეს წვდომა იმ სისტემებზე, რაც მანამდე მხოლოდ კავშირის წევრებისთვის იყო ხელმისაწვდომი.
€1.9 მლრდ განვითარების გეგმა და მოლდოვისთვის გამოყოფილი €270 მილიონი
ევროკომისიის პრეზიდენტმა ასევე წარადგინა მოლდოვის განვითარების €1.9 მილიარდიანი გეგმა, რომლის ფარგლებშიც უკვე გამოყოფილია პირველი ტრანში — €270 მილიონი. ეს თანხა მიმართული იქნება:
-
ენერგეტიკული უსაფრთხოების გაძლიერებაზე;
-
განახლებადი ენერგიის წყაროების განვითარებაზე;
-
სატრანსპორტო და სარკინიგზო ინფრასტრუქტურის მოდერნიზაციაზე;
-
მცირე და საშუალო ბიზნესის მხარდაჭერაზე;
-
ციფრული ტექნოლოგიების დანერგვაზე და საჯარო სექტორის რეფორმირებაზე.
ეს მხარდაჭერა მოწმობს ევროკავშირის მზაობას — არა მხოლოდ დააკვირდეს რეფორმებს, არამედ პირდაპირ ჩაერთოს მოლდოვის გარდაქმნაში, რაც ქვეყანას ევროკავშირთან კიდევ უფრო მჭიდრო და რეალურ კავშირში აქცევს.
როუმინგის გაუქმება: ევროკავშირთან დაკავშირება ყოველდღიურ ცხოვრებაში
ლაიენის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი ინიციატივაა მოლდოვის ინტეგრაცია ევროკავშირის საერთო როუმინგის ზონაში 2026 წლის 1 იანვრიდან.
ამ ნაბიჯის განხორციელების შემდეგ, მოლდოვის მოქალაქეებს შეეძლებათ ევროკავშირის ქვეყნებში იმოგზაურონ მობილური კავშირის დამატებითი საფასურის გარეშე — ზარები, ინტერნეტი და შეტყობინებები იგივე ტარიფებით იქნება ხელმისაწვდომი, როგორც შინ. ანალოგიური წვდომა ექნებათ ევროკავშირის მოქალაქეებს მოლდოვაში ვიზიტისას.
ეს არ არის მხოლოდ ტექნიკური შეღავათი — ეს არის კულტურული და სოციალურ-ეკონომიკური ინტეგრაციის რეალური ნაწილი, რომელიც მოლდოველებს ევროპის ყოველდღიურ ნაწილად აქცევს.
ახალი ფაზა ევროკავშირთან ურთიერთობაში
მოლდოვა ბოლო წლებში ცდილობს თავი დააღწიოს პოსტსაბჭოთა გავლენას და გაძლიერებულად მიდის ევროპისკენ. 2022 წელს ქვეყანა ევროკავშირის კანდიდატის სტატუსის მფლობელი გახდა და დაიწყო რეფორმების აქტიური პროცესი.
ევროკავშირის მიერ წარმოდგენილი გეგმები კი უკვე ცხადყოფს, რომ ბრიუსელს აქვს სტრატეგიული დაინტერესება მოლდოვით როგორც რეგიონულ პარტნიორთან. ლაიენის მიერ დასახელებული ინიციატივები — SEPA-სთან მიერთება, ფინანსური მხარდაჭერა და როუმინგის გაუქმება — ამ პროცესის ნაწილებია და მიუთითებს იმაზე, რომ ევროკავშირი მოლდოვას არა მხოლოდ ესაუბრება, არამედ ნაბიჯ-ნაბიჯ აძლევს იმ სიკეთეებს, რაც მას ევროპის სრულფასოვან წევრობასთან მიახლოებს.
დასკვნა
მოლდოვისთვის ეს ეტაპი არის პოლიტიკური სიმტკიცის, რეფორმების და საერთაშორისო ნდობის შედეგი. ევროპასთან დაკავშირება არ რჩება მხოლოდ დოკუმენტურ დონეზე — ის უკვე რეალურ სარგებლებში გამოიხატება.
მოლდოვის ევროპული კურსი გეოპოლიტიკურად გაძლიერებულია, ხოლო ევროკავშირის მხარდაჭერა ამ ქვეყნისთვის არა მხოლოდ სტრატეგიული, არამედ ღრმა პოლიტიკური და ეკონომიკური თანამშრომლობის გზის დასაწყისს წარმოადგენს.